Günümüzde her işletmenin resmi olarak tanımlanmış bir ekonomik faaliyet alanı vardır. Bu tanım, yalnızca kurumsal kimlik oluşturmakla kalmaz, aynı zamanda devletle ve diğer kurumlarla olan ilişkileri de düzenler. İşte bu noktada devreye NACE kodu giriyor.
NACE Kodu Ne Demek?
NACE kodu, işletmelerin faaliyetlerini sınıflandırmak için kullanılan resmi bir koddur. “NACE” kelimesi, Fransızca “Nomenclature des Activités Économiques dans la Communauté Européenne” ifadesinden türetilmiştir ve Türkçesi “Avrupa Topluluğu Ekonomik Faaliyetler Sınıflaması”dır.
Türkiye’de bu sistem TOBB (Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği), SGK, Ticaret Odaları, Maliye Bakanlığı ve İSG hizmet sağlayıcıları tarafından aktif olarak kullanılmaktadır.
NACE Kodları Nasıl Çalışır?
NACE kodları, 4 ila 6 haneli rakamlardan oluşur ve hiyerarşik bir yapıya sahiptir:
- İlk iki rakam: Genel faaliyet sınıfı
- İlk dört rakam: Alt faaliyet alanı
- Altı rakam: En detaylı tanım
Örnek:
- 47: Perakende ticaret
- 47.11: Genel gıda, içecek ve tütün satışları
- 47.11.01: Market işletmeciliği
Bu yapı sayesinde bir işletmenin tam olarak ne iş yaptığı sistematik biçimde tanımlanabilir.
NACE Kodu Ne İşe Yarar?
NACE kodunun işletmelere sağladığı bazı avantajlar ve görevler şunlardır:
- Tehlike Sınıfı ve İSG Hizmetleri: NACE koduna göre iş yerinizin az tehlikeli, tehlikeli ya da çok tehlikeli sınıfına girmesi belirlenir. Bu sınıf, iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi görevlendirme zorunluluklarını etkiler.
- Vergi Dairesi ve Ticaret Sicil İşlemleri: Kuruluş aşamasında şirket faaliyet alanının net bir şekilde tanımlanmasını sağlar. Vergi ve beyan süreçleri NACE koduna göre şekillenir.
- SGK Bildirimleri: SGK sisteminde işverenin sektörel sınıfı NACE koduna göre belirlenir. Bu da prim oranlarını etkileyebilir.
- Teşvik ve Destek Programları: Devlet destekleri, KOSGEB hibeleri ve bölgesel teşvikler çoğu zaman belirli NACE kodlarını hedef alır. Bu nedenle doğru kodlama, teşviklere başvuru yapabilmek için gereklidir.
NACE Kodu Nasıl Alınır?
Yeni bir işletme kurarken NACE kodu, ticaret odası ya da mali müşavir aracılığıyla faaliyet alanına uygun olarak belirlenir. Sistemde “ana faaliyet” ve varsa “yardımcı faaliyet” kodları girilir.
İş Yeri Kurulduktan Sonra NACE Kodu Değiştirilebilir Mi?
Evet değiştirilebilir. İşletmenin faaliyet alanı değiştiğinde ilgili resmî kurumlara dilekçe verilerek güncelleme yapılabilir.
NACE Kodu Sorgulama Yolları
NACE kodunuzu öğrenmek veya doğrulamak istiyorsanız aşağıdaki yöntemleri kullanabilirsiniz:
E-Devlet Üzerinden: “SGK İşyeri Unvan Listesi” hizmeti üzerinden işyerinize ait NACE kodunu görebilirsiniz.
Ticaret Odası Belgeleri: Ticaret Sicil Gazetesi, faaliyet belgesi ve oda kayıtlarında NACE kodu yer alır.
Online Listeler: TOBB, SGK ve TİSK gibi kurumların sunduğu NACE Kodu Listeleri üzerinden faaliyet alanınıza uygun kodu sorgulayabilirsiniz.
NACE kodunuzu hemen öğrenin!
Yanlış NACE Kodu Kullanmanın Riskleri Nelerdir?
Yanlış NACE kodu kullanımı ciddi sorunlara yol açabilir. SGK tarafından hatalı prim oranı uygulanabilir. İSG yükümlülükleri eksik ya da fazla olabilir. Devlet teşviklerinden faydalanılamayabilir. Vergi denetimlerinde sorun yaşanabilir. Bu yüzden işletmenizin faaliyetini tam olarak karşılayan doğru kodun belirlenmesi muhasebeci ya da danışmanlık firması aracılığıyla yapılmalıdır.
NACE kodu, işletmenizin sadece bir tanımı değil, aynı zamanda yasal, finansal ve sektörel süreçlerin temelidir. İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinden vergi teşviklerine, sigorta primlerinden işyeri denetimlerine kadar birçok kritik noktada rol oynar.
Kodunuzu doğru belirlemek, güncel tutmak ve gerektiğinde değiştirmek, işletmenizin sağlıklı gelişimi açısından büyük önem taşır.
NACE Kodum Hatalıysa Nasıl Düzeltebilir?
Ticaret odasına veya vergi dairesine faaliyet değişikliği dilekçesi ile başvurarak düzeltebilirsiniz.
Aynı İşletmenin Birden Fazla NACE Kodu Olabilir Mi?
Aynı işletmenin birden fazla NACE kodu olabilir. Ancak resmi işlemlerde ana faaliyet kodu esas alınır.
NACE kodu, yalnızca bir işletme sınıflandırma aracı değil; aynı zamanda vergi, SGK, teşvik ve İSG hizmetlerinin temelidir. Kodunuzu bilmek ve doğru kullanmak hem yasal yükümlülüklerinizi yerine getirmenizi hem de avantajlardan faydalanmanızı sağlar.
NACE kodu sorgulayın!
